«ابتکار» عملکرد عربستان در توافق اوپک و نقش آن در قیمت نفت را بررسی کرد شبهه خیانت نفتی سعودی ها

سمیرا ابراهیمی
نفت کالای استراتژیکی است که بسیاری از جنگ های سده گذشته در اقصی نقاط جهان، برای دست یافتن به این ماده سوختنی شکل گرفته است. البته این جنگ ها در سال های اخیر بعد لشکر کشی را به ابعاد دیپلماسی تغییر داده و با یارکشی و پیمان و تفاهم بین کشورها پیگیری می شود. در این میان اما گاهی کشورها به تفاهم ها و پیمان ها خیانت کرده و مسیر قیمت و توزیع را عوض می کنند.
از جمله مهمترین این سازمان ها اوپک است که به عنوان یک کارتل بین المللی نفتی متشکل از کشورهای الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا و ونزوئلا، از سال 1339 کار خود را آغاز کرده است. کشورهای عضو اوپک با توجه به این که عمدتا کارکرد تولید دارند، در توافقات سال های اخیر، پس از کاهش بی سابقه قیمت نفت جهانی، اقدام به در نظر گرفتن سیاست هایی برای جلوگیری از کاهش زیاد قیمت ها از طریق کنترل تولید دارند. این توافق در ابتدا توانست قیمت نفتی که از 120 دلار به 30 دلار سقوط کرده بود را با کنترل تولید به محدوده 70 دلار برساند. قیمت نفت اوپک اکنون نیز حودود 60 دلار و فراتر از آن معامله می شود.
اما اکنون رئیس سازمان بین‌المللی انرژی می‌گوید از آنجایی که تولید نفت در کشورهای غیراوپک نظیر آمریکای شمالی، برزیل و مکزیک افزایش یافته، کشورهای اوپک مجبور خواهند بود توافق اخیر خود را تا دو سال دیگر ادامه دهند.


فاتح بیرول ادامه داد: افزایش عرضه نفت از سوی کشورهای غیر اوپک طی ۲ سال آینده نیاز بازار را پوشش خواهد داد و همین مسئله سبب می‌شود که توافق اوپک مبنی بر کاهش تولید نفت همچنان ادامه یابد. کشورهای تولیدکننده نفت طی ۲ سال گذشته توافق کرده‌اند که تولید روزانه را ۱.۸ میلیون بشکه کاهش دهند. این توافق بین کشورهای اوپک و روسیه حاصل شد. البته طبق توافق 2 سال پیش، عمر این توافق تا انتهای سال 2017 آینده ادامه خواهد داشت.
دور زدن توافق اوپک
از اواخر سال 2014 که افت قیمت نفت شروع شد، اغلب این کشورها نگرانی خود از کاهش قیمت ها را مطرح کردند و خواستار بازنگری در سیاست های اوپک شدند، اما عربستان و متحدانش که جایگاه ویژه ای را در اوپک به خود اختصاص داده اند، در مقابل درخواست کاهش تولید و افزایش قیمت مقاومت کردند.
عربستان به بهانه لزوم مقابله با شیل نفت به بازار و در واقع با انگیزه های سیاسی اقدام به عرضه فراوان نفت در بازار کرد که کاهش شدید قیمت را به دنبال داشت.
پس از آن که افزایش شدید تولید نفت عربستان از حدود هشت میلیون بشکه به حدود 10.5 میلیون بشکه در روز رسید، سایر تولیدکنندگان مانند روسیه، کویت، عراق و امارات نیز اقدام به افزایش تولید کردند که در نهایت، آشفتگی و بی ثباتی بازار را به دنبال داشت.
نتیجه این تعهد افت و خیزهای بسیاری داشت، گاهی شاهد تعهد بیش از صد در صدی اعضای اوپک بودیم و گاهی سرپیچی برخی اعضا مانند عراق که در این بازه زمانی از جنگ با داعش خلاص شد و تصمیم داشت تولید خود را برای جبران کاهش تولیدی که در زمان جنگ داشت جبران کند، محاسبات تعهد کاهش تولید را برهم می زد.
این سرپیچی برخی اعضای اوپک از تعهد کاهش تولید عصبانیت بسیاری از تولید کنندگان را در پی داشت و پایبندی ضعیف به توافق کاهش تولید نفت، ائتلاف تولیدکنندگان عضو و غیر عضو اوپک را به برگزاری یک نشست کارشناسان فنی در ابوظبی به منظور بررسی راه‌های تحکیم پایبندی اعضا به سهمیه تولیدشان واداشت.
البته برخی از کشورها این استدلال را مطرح می‌کردند که منابع مستقل مورد استفاده اوپک برای ارزیابی پایبندی، تولید آنها را بیش از حد ارزیابی می‌کنند. اهداف کاهش تولید بر مبنای برآوردهای تولید است که از سوی شش گروه مستقل معروف به منابع ثانویه انجام می‌گیرداز سوی دیگر تولید لیبی و نیجریه که پیش از این بسیار ناچیز بود با برطرف شدن مشکلاتی که برای تولید داشتند افزایش یافت و اوپکی ها از این دو کشور دعوت کردند در اجلاس آن ها شرکت کنند. البته بسیاری از کارشناسان نفتی و فعالان دیپلماسی معتقدند که بسیاری از کارشکنی های عربستان در خصوص افزایش عرضه نفت در بازار به دلیل تضعیف قدرت اقتصادی ایران در حوزه کسب درآمدهای نفتی است.
کاهش قیمت نفت و فرضیه تکرار خیانت عربستان به اوپک
قیمت نفت روز جمعه در واکنش به رشد صادرات آمریکا که آمار کاهش ذخایر این کشور را تحت الشعاع قرار داد، کاهش یافت.
شرکت آرامکوی عربستان از طریق یکی از شرکت های وابسته خود در آمریکا، امکان ارسال نفت خام آمریکا به بازار آسیا در ماه فوریه را بررسی کرده است. یک منبع آگاه گفت، شرکت آرامکوی عربستان از طریق یکی از شرکت‌های وابسته خود در آمریکا، امکان ارسال نفت خام آمریکا به بازار آسیا در ماه فوریه را بررسی کرده، اما بعدا به این نتیجه رسیده که این کار از نظر اقتصادی به صرفه نیست. به گفته دو منبع آگاه در پالایشگاه های آسیا، شرکت آرامکو همچنین از خریداران احتمالی در آسیا سوال کرده که آیا علاقمند به دریافت نفت خام آمریکا هستند یا نه. به دلیل محرمانه بودن این اطلاعات، این افراد نخواسته اند نامشان فاش شود.
این واقعیت که سعودی‌ها در نهایت تصمیم گرفته‌اند اقدام به صادرات نفت خام آمریکا در ماه فوریه نکند، بدان معنا نیست که آنها در آینده مجددا این گزینه را مورد بررسی قرار نخواهند داد. چنین اقدامی بی‌سابقه خواهد بود و به معنای استراتژی جدید عربستان در مواجهه با افزایش تولید آمریکا تلقی خواهد شد. شرکت ‌های تولید کننده نفت در آمریکا هم اکنون تهدیدی برای تلاش های اوپک و متحدانش برای برقراری توازن در بازار به شمار می‌روند.
شرکت آرامکو از طریق شرکت تابعه خود در هیوستون، به نام موتیوا انترپرایزز، اقدام به بررسی گزینه صادرات نفت خام آمریکا به آسیا کرده‌است. این شرکت مالک بزرگترین پالایشگاه نفت آمریکای شمالی در پورت آرتور تگزاس است که با ظرفیت بیش از 600 هزار بشکه در روز فعالیت می‌کند. شرکت آرامکو به درخواست اظهارنظر در این باره پاسخ نداده است.
نفت نسبتا ارزان آمریکا در طی ماه های گذشته به شکل فزاینده ای راه خود را به سوی بازارهای بزرگ مصرف نظیر چین، هند و کره جنوبی باز کرده و در حال کاهش سهم تولید کنندگان سنتی ای نظیر عربستان از بازار آسیاست.
این هفته، قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا برای اولی بار در طی بیش از یک سال گذشته به بالاتر از رقم شاخص نفتی خاورمیانه رسید. احتمالا این افزایش قیمت نفت خام آمریکا در برابر شاخص نفتی دوبی عامل از بین رفتن توجیه اقتصادی ارسال نفت از سواحل آمریکا به آسیا بوده‌است.
سایر اخبار این روزنامه
در حاشیه مراسم تشییع پیکر شهدای حوادث گلستان هفتم ناجا مطرح شد واکنش‌ها و تصمیمات درباره ماجرای دراویش گنابادی «ابتکار» تبعات استفاده از مدیران متهم را بررسی می‌کند انتصاب زیر سایه اتهام «ابتکار» عملکرد عربستان در توافق اوپک و نقش آن در قیمت نفت را بررسی کرد شبهه خیانت نفتی سعودی ها محمدعلی وکیلی نیم نگاهی به استیضاح های پیش رو! خوب و بد معرفی جاذبه های بکر گردشگری ایران بررسی شد تبلیغات گردشگری در بوته اخلاق منتقدان سینمایی از معایب ومحاسن احیای اهدای زرشک طلایی به فیلم های ایرانی می گوید «ابتکار» موانع تغییر قوانین در استفاده از اعضای بدن ایرانی ها برای پیوند عضو را بررسی می کند آمریکا همزمان با جلسه شورای امنیت سوریه را تهدید به حمله نظامی کرد نقشه جدید واشنگتن برای دمشق «ابتکار» از عملکرد فراکسیون زنان وخانواده درباره رفع خشونت علیه کودکان گزارش می دهد طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» دوباره در تهران برگزار می‌شود بازگشت دوباره گالری به خیابان‌ها اتهام‌زنی صدراعظم آلمان علیه ایران و روسیه نوبخت در همایش سالانه حزب اعتدال و توسعه:! بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار در کشور داریم نوبخت در همایش سالانه حزب اعتدال و توسعه:! بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار در کشور داریم نوبخت در همایش سالانه حزب اعتدال و توسعه:! بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار در کشور داریم